Thi phẩm (trích)

 

Tổng bình:

近日劉勰《文心》,鍾嶸《詩評》,異議蜂起,高談不息。

(盧照鄰《南陽公集序》)

 

Gần đây, Văn tâm điêu long của Lưu Hiệp, Thi bình (tức Thi phẩm) của Chung Vinh ra đời, nghị bình nổi lên, tranh luận không dứt.

(Lư Chiếu Lân, Nam Dương công tập tự)

 

鍾嶸《詩品》,品漢魏晉六朝諸家詩也。品者何?進瑜而退瑕,昭往以標來,示弗迷也。低昂體裁,辯析情理,要皆發所獨得,嶸可謂知言者矣。

(李濂《刻詩品序》)

 

Thi phẩm của Chung Vinh phẩm ( phẩm bình)  thơ ca của các nhà thơ đời Hán, Ngụy, Lục triều. Phẩm là gì? Lấy tốt bỏ xấu, đem cổ rọi kim, giúp người ta không sa vào đường mê. Thể tài cao thấp, tình lý phân minh, tất cả đều hết sức độc đáo tinh tế. Chung Vinh có thể coi là người giỏi thẩm âm vậy.

( Lý Liêm, Khắc Thi phẩm tự)

 

唐人詩話今傳者絕少。孟棨《本事詩》,小說家流也。惟殷璠、高武,頗有論斷。張為《主客圖》,義例迂僻,良堪噴飯。然其所詮,亦自有意。特創為主客之說,與鍾嶸謂源出某某者,同一謬悠耳。

(胡應麟《詩藪》雜編卷二)

 

Thi thoại đời Đường đến nay còn truyền cực ít. Bản sự thi của Mạnh Khải thực cũng chỉ là tiểu thuyết mà thôi. Duy có Ân Phan, Cao Trọng Vũ (trong các tuyển tập thơ Đường của mình[1]), đưa ra rất nhiều lập luận có giá trị. Chủ khách đồ của Trương Vị nhìn chung vu khoát, thật khiến người xem phải phun cơm. Nhưng những bình luận giảng giải trong đó, không phải không có lý của tác giả. Đặc biệt việc sáng tạo ra thuyết chủ khách, cùng với Chung Vinh trong Thi phẩm nói “nguyên xuất”…, đều sai lầm như nhau.

(Hồ Ứng Lân, Thi tẩu, Tạp biên, quyển 2)

 

:鍾嶸《詩品》為千古評詩之祖,而記室之詩不傳,豈善評詩者反不能詩乎?

答:非特善評詩者不能詩,即善吟詩者多不能評詩。

(陳僅《竹林答問》)

 

Hỏi: Thi phẩm của Chung Vinh được coi là sách tổ của môn bình thơ, nhưng thơ của Chung Vinh không truyền, phải chăng người giỏi bình thơ thường không giỏi làm thơ?

Đáp: Không chỉ người giỏi bình thơ thường không giỏi làm thơ, mà người giỏi ngâm thơ (tức làm thơ) cũng phần nhiều không giỏi bình thơ.

(Trần Cận, Trúc Lâm đáp vấn)

 

余于古人論詩,最喜鍾嶸《詩品》、嚴羽《詩話》、徐禎卿《談藝錄》,而不喜皇甫汸《解頤新語》、謝榛《詩說》。

(王士禎《漁洋詩話》卷上)

 

Trong các tác phẩm luận thi của cổ nhân, ta thích nhất Thi phẩm của Chung Vinh, Thương Lang thi thoại của Nghiêm Vũ, Đàm nghệ lục của Từ Trinh Khanh, không thích Giải di tân ngữ của Hoàng Phủ Phương và Tứ Minh thi thuyết của Tạ Trăn.

(Vương Sĩ Trinh, Ngư Dương thi thoại, quyển thượng)

 

鍾嶸《詩品》,余少時深喜之,今始知其踳謬不少。

(王士禎《漁洋詩話》卷下)

 

Ta thuở nhỏ cực yêu Thi phẩm của Chung Vinh, nay mới biết sách ấy sai lầm không ít.

(Vương Sĩ Trinh, Ngư Dương thi thoại, quyển hạ)

 

詩話之源,本于鍾嶸《詩品》。

(章學誠《文史通義》卷五《詩話》)

 

Nguồn gốc của thi thoại, thực xuất phát từ Thi phẩm của Chung Vinh.

(Chương Học Thành, Văn sử thông nghĩa, quyển 5, Thi thoại)

 

《詩品》之於論詩,視《文心雕龍》之於論文,皆專門名家勒為成書之初祖也。《文心》體大而慮周,《詩品》思深而意遠。蓋《文心》籠罩群言,而《詩品》深從六藝溯流別也。論詩論文而知溯流別,則可以探源經籍,而進窺天地之純,古人之大體矣。此意非後世詩話家流所能喻也。

(章學誠《文史通義》卷五《詩話》)

 

Thi phẩm đối với luận thơ cũng như Văn tâm điêu long đối với luận văn, đều được các chuyên gia nổi tiếng xưa nay suy lên vị trí sơ tổ. Văn tâm điêu long thể thức to lớn, khảo luận chu mật; Thi phẩm tư duy sâu sắc, ý chỉ xa xôi. Thế nên Văn tâm bao quát vạn lời, Thi phẩm từ sâu trong lục nghệ bới mạch dò nguồn. Luận thơ luận văn mà biết bới mạch dò nguồn, cũng đồng với việc có thể dò xét nguồn gốc kinh tịch, từ đó có thể nhìn thấy tinh khí của trời đất, nói cho cùng học thuật của cổ nhân là vậy. Điều này hoàn toàn không phải các nhà luận thi đời sau có thể hiểu và làm được.

(Chương Học Thành, Văn sử thông nghĩa, quyển 5, Thi thoại)

 

《詩品》、《文心》,專門著述,自非學富才優,為之不易,故降而為詩話。沿流忘源,為詩話者不复知著作之初意矣。

(章學誠《文史通義》卷五《詩話》)

 

Thi phẩm,Văn tâm điêu long, những trước tác chuyên môn, hoàn toàn không phải do soạn giả tài cao học nhiều, làm ra thật sự không dễ. Từ đó mà đời sau có thi thoại. Nhưng theo mạch quên nguồn, những người làm thi thoại đời sau không còn biết tôn chỉ ban đầu của chính thi thoại nữa.

(Chương Học Thành, Văn sử thông nghĩa, quyển 5, Thi thoại)

 

評點之書,其源亦始鍾氏《詩品》,劉氏《文心》。然彼則有評無點。

(章學誠《文史通義》卷一《宗劉》)

 

Bình điểm bắt nguồn từ Thi phẩm của Chung Vinh và Văn tâm điêu long của Lưu Hiệp. Nhưng hai sách ấy duy chỉ có bình chứ chưa có điểm.

(Chương Học Thành, Văn sử thông nghĩa, quyển 1, Tông Lưu)

 

梁世劉勰、鍾嶸之徒,品藻詩文,褒貶前聖。其後或以丹黃識別高下,於是有評點之學。

(曾國藩《經史百家簡編序》)

 

Vào đời Lương, bọn Lưu Hiệp, Chung Vinh bình phẩm thơ văn, khen chê thánh nhân. Về sau có người dùng màu mực vàng đỏ khác nhau để phân biệt sự hay dở của văn chương, cái gọi bình điểm học ra đời từ đó.

(Tăng Quốc Phiên, Kinh sử bách gia giản biên  tự)

 

自昭明《文選》專取藻翰,李善《選注》專詁名象,不問詩人所言何志,而詩教一敝。自鍾嶸、司空圖、嚴滄浪有《詩品》、《詩話》之學,專揣於音節風調,不問詩人所言何志,而詩教一敝。

(魏源《詩比興箋序》)

 

Từ Tiêu Thống trong Văn tuyển chuyên tuyển tác phẩm văn chương, Lý Thiện trong Văn tuyển chú lại chỉ chú trọng vào giải thích danh tượng, không hề chú ý qua thơ thi nhân muốn nói gì, đây là mặt chưa được của thi giáo. Đến các trước tác Thi phẩm, Thi thoại của Chung Vinh, Tư Không Đồ, Nghiêm Vũ, lại chuyên chú trọng vào âm tiết, tình điệu của thơ, thi nhân muốn nói gì qua thơ cũng bị bỏ qua, thi giáo lại thêm một mặt nữa chưa được.

(Ngụy Nguyên, Thi tỷ hứng tiên tự)

 

《文心雕龍》、鍾嶸《詩品》,為詩文之門徑。

(張之洞《語學》)

 

Văn tâm điêu long của Lưu Hiệp và Thi phẩm của Chung Vinh là cửa ngõ để bước vào văn chương.

(Trương Chi Động, Ngữ học)

 

劉氏《文心雕龍》,集論文之大成,鍾氏《詩品》,集論詩之大成。

(劉師培《收集文章志材料方法》)

 

Văn tâm điêu long của Lưu Hiệp là tập đại thành của văn luận, Thi phẩm của Chung Vinh là tập đại thành của thi luận.

(Lưu Sư Bồi, Thu tập văn chương chí tài liệu phương pháp)

 

歷代文章得失,後人評論每不及同時人評論之確切。良以漢魏六朝之文,五代後已多散佚,傳於今者益加殘缺。……至於鍾嶸《詩品》、劉勰《文心雕龍》,所見漢魏兩晉之書就《隋志》存目覆按,實較後人為多,其所評論迥異後代管窺蠡測之談,自屬允當可信。

(劉師培《漢魏六朝專家文研究》)

 

Sự được mất của văn chương lịch đại, người đời sau bình luận thường không chính xác bằng bình luận của người đương thời. Thơ văn Hán, Ngụy, Lục triều, sau đời Ngũ đại đã phần nhiều tản mát, truyền đến ngày nay càng thêm tàn khuyết bội phần …. Đối với Thi phẩm của Chung Vinh và Văn tâm điêu long của Lưu Hiệp, sách vở đời Hán, Ngụy, Lưỡng Tấn được chép trong phần Tồn mục thiên Kinh tịch chí sách Tùy thư, đương thời họ đều được thấy. Sách vở mà họ tham khảo so với người sau thực sự nhiều hơn rất nhiều, những bình luận của họ cũng hoàn toàn khác những suy luận phán đoán của người đời sau, theo tôi những quan điểm mà họ đưa ra là rất đáng tin.

(Lưu Sư Bồi, Hán Ngụy Lục triều chuyên gia văn nghiên cứu)

 

吾最愛讀鍾氏《詩品》,以其於每一家詩能究其淵源所自。

(孫德謙《六朝麗指》)

 

Ta thích đọc Thi phẩm của Chung Vinh nhất, vì sách ấy cho ta biết nguồn gốc thơ ca của mỗi nhà.

(Tôn Đức Khiêm, Lục triều lệ chỉ)

 

《詩品》三卷,平凡不足觀。然其書尤古,故諸家之選無不載者。

[(日本)近藤元粹《詩品》載《螢雪軒叢書》第二卷]

 

Thi phẩm, 3 quyển, tầm thường không đáng xem. Nhưng sách ấy quá cổ, thế nên các bộ tùng thư xưa nay không bộ nào không tuyển mà thôi.

[(Nhật Bản) Cận Đằng Nguyên Túy, Thi phẩm, chép

 Huỳnh Tuyết tuyên tùng thư, quyển 2 ]

 

 

 



[1] Ân Phan có Đơn Dương tập, Hà Nhạc anh linh tập; Cao Trọng Vũ có Trung hưng gian khí tập.

Thông tin truy cập

60427470
Hôm nay
Hôm qua
Tổng truy cập
8445
6820
60427470

Thành viên trực tuyến

Đang có 185 khách và không thành viên đang online

Sách bán tại khoa

  • Giá: 98.000đ

    Giá: 98.000đ

  • Giá: 85.000đ

    Giá: 85.000đ

  • Giá: 190.000đ

    Giá: 190.000đ

  • Giá: 80.000đ

    Giá: 80.000đ

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4

Liên hệ mua sách:
Cô Nguyễn Thị Tâm
Điện thoại: 0906805929

Danh mục website