11052024Sat
Last updateMon, 06 May 2024 1am

Chữ quốc ngữ trong Từ điển Việt - Bồ - La trong tương quan với cấu tạo chữ Nôm đương thời

Tuy có hình thức văn tự khác nhau, chữ Nôm và chữ Quốc ngữ latinh đều là "chữ Quốc ngữ" với nghĩa là hệ thống chữ viết ghi lại tiếng nói dân tộc; do vậy, chúng có mối tương quan nhất định về ngữ âm và ngữ nghĩa. Xét về phương diện ngữ âm, chữ quốc ngữ trong Từ điển Việt-Bồ-La­ thể hiện rất rõ mối tương quan với cấu tạo chữ Nôm vào thời điểm bộ từ điển trên ra đời. Bài viết chủ yếu quan tâm các mảng từ tiếng Việt cổ có tổ hợp phụ âm đầu, có phụ âm đầu nay đã biến mất, hoặc có phụ âm đầu nay đã đổi khác, với các hình thức ghi âm tương ứng của chữ Nôm. Nghiên cứu các mảng từ này trong Từ điển Việt - Bồ - La­ sẽ giúp ích nhiều cho việc lý giải và đọc chữ Nôm nói chung, chữ Nôm giữa thế kỷ 17 về trước nói riêng, một cách có cơ sở.

Biểu hiện của quá trình biến đổi các tổ hợp phụ âm bl, ml, mnh, tl trong ngữ liệu chữ quốc ngữ thế kỉ XVII – đầu thế kỉ XIX

 

1. Dẫn nhập

Chữ Quốc ngữ thế kỉ XVII - đầu thế kỉ XIX cho thấy rất rõ sự tồn tại của các tổ hợp phụ âm đầu tiếng Việt /bl/, /ml/, /mɲ/, /tl/ (ghi bằng chữ viết: bl, ml, mnh, tl). Bốn tổ hợp phụ âm này được ghi đầy đủ trong Dictionarivm Annamiticvm Lvsitanvm, et Latinvm ope (Từ điển Annam - Lusitan - Latinh; Cũng gọi Từ điển Việt - Bồ Đào Nha - Latinh) của A. de Rhodes [1] [3].

Tổng kết hội thảo Nguyễn Du

Kính thưa quý khách, các giáo sư, các nhà nghiên cứu, các đồng nghiệp, các nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên.

Sau một ngày làm việc nghiêm túc và hào hứng, Hội thảo kỷ niệm 250 năm năm sinh Nguyễn Du đang đi vào những phút cuối. Thay mặt Ban Tổ chức Hội thảo, chúng tôi có vài lời tạm gọi là tổng kết.

Đề dẫn Hội thảo "250 năm năm sinh Nguyễn Du"

250 năm trước từ đất Thăng Long ngàn năm văn hiến, một trong những người Việt Nam vĩ đại nhất đã ra đời: Nguyễn Du. Nếu những ghi chép trong Nguyễn tộc thế phả là chính xác thì Nguyễn Du sinh ngày 23 tháng 11 năm Ất dậu 1765, tức là chúng ta đã tổ chức đón sinh nhật lần thứ 250 năm của Nguyễn Du trước 10 ngày. Trong năm Kỷ niệm Nguyễn Du năm nay, nhiều cơ quan, địa phương trong cả nước tổ chức lễ hội văn hóa, hội thảo khoa học kỷ niệm Nguyễn Du, nhưng Hội thảo của chúng ta có niềm tự hào là hội thảo khép lại năm Nguyễn Du, đồng thời cũng là hội thảo được tổ chức gần ngày sinh Nguyễn Du nhất. 

Hơn 50 tham luận khoa học về Nguyễn Du

 Hơn 50 tham luận khoa học về Nguyễn Du

GD&TĐ - Hôm nay (23/12), Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TPHCM tổ chức Hội thảo cấp quốc gia “Kỷ niệm 250 năm năm sinh Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du” với sự tham dự của đông đảo các Giáo sư, nhà nghiên cứu văn học, sử học, văn hóa đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp và Việt Nam.